Czy wiesz, że w naszym kraju aż 80% chłopców i 82% dziewcząt poniżej 18. roku życia próbowało już alkoholu? Mogłoby się wydawać, że spożywanie alkoholu przez młodzież nie jest problemem. Wiele osób argumentuje to ciekawością czy eksperymentowaniem, naturalnie wpisanymi w okres dojrzewania. Niestety, jest to zupełnie błędne przekonanie! Alkohol to używka, która działa destrukcyjnie na wiele aspektów życia nastolatka, odciskając też ogromne piętno na jego zdrowiu. Właśnie to było impulsem do stworzenia programu SMASHED. Czym jest ten program? Do kogo jest kierowany? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule!
Program SMASHED to projekt edukacyjny zainicjowany przez Collingwood Learning z Wielkiej Brytanii. Inicjatywa ta ma na celu podniesienie świadomości na temat negatywnych konsekwencji spożywania alkoholu wśród młodzieży. Jak powszechnie wiadomo, realizacja wszelkich programów edukacyjnych, kierowanych do tej grupy wiekowej, to nie lada wyzwanie. Program SMASHED, aby zainteresować młodzież, wykorzystuje interaktywne metody, takie jak warsztaty, filmiki czy dyskusje grupowe. Program ten został opracowany w oparciu o badania i współpracę z ekspertami w dziedzinie zdrowia publicznego i edukacji, co przyczynia się do jego skuteczności i popularności w wielu krajach na całym świecie, w tym także w Polsce.
Jakie cele przyświecają temu projektowi? Samu twórcy programu SMASHED wskazują, że zalicza się do nich:
Cele programu SMASHED są szczytne, jednak warto przyjrzeć się bliżej ich realizacji. Twórcy tego projektu edukacyjnego postawili bowiem na nowoczesne i interaktywne rozwiązania, które przyciągają uwagę młodych osób zdecydowanie bardziej niż pogadanki. Jak więc przebiega ten program?
Darmowy, trwający 2 godziny lekcyjne program młodzież może zrealizować w szkole, pod nadzorem nauczyciela bądź samodzielnie w domu. Tłem programu jest historia fabularna, przedstawiona w formie krótkiego filmiku, związana ze spożywaniem alkoholu przez trzech nastolatków i konsekwencjami, które ich czekają. Młodzież może śledzić przebieg historii z perspektywy jednego (lub więcej) bohatera, poznając jego motywacje i przemyślenia. Z Julką, Bartkiem czy Adamem uczniowie mogą „porozmawiać” za pomocą interaktywnej aplikacji, zadając wybrane przez siebie pytania. Pomiędzy kolejnymi częściami historii młodzież ma za zadanie odpowiedzieć proste pytania, które skłaniają do refleksji czy dyskusji.
Problem spożywania alkoholu przez młodzież jest złożony i dotyka wielu aspektów życia społecznego. W Polsce, jak i na całym świecie, po alkohol sięgają coraz to młodsze osoby, często widząc w tym formę buntu, eksperymentowania czy nawet sposób na akceptację w grupie rówieśniczej. Ważne są tutaj czynniki kulturowe i społeczne, w tym częste bagatelizowanie problemu, traktujące picie alkoholu jako „normalną” część dorastania. Tymczasem, regularne spożywanie alkoholu przez nieletnich ma poważne konsekwencje zdrowotne i psychologiczne, a także wpływa negatywnie na ich rozwój emocjonalny i społeczny. Edukacja i świadomość społeczeństwa na temat zagrożeń związanych z przedwczesnym sięganiem po alkohol są kluczowe w walce z tym zjawiskiem.
Picie alkoholu przez młodzież jest wyjątkowo niebezpiecznym zjawiskiem. Specjaliści podkreślają, że spożycie alkoholu w tej grupie wiekowej zwykle ma charakter incydentalny i wiąże się z wypijaniem jego dużych ilości, co stwarza duże zagrożenie dla zdrowia, a niekiedy nawet życia młodych osób.
Wśród najczęstszych konsekwencji sięgania po tę używkę przez młodzież zalicza się między innymi:
Nie można zapominać, że spożywanie alkoholu przez nastolatków ma poważne konsekwencje dla ich zdrowia i rozwoju. Negatywne oddziaływanie tej używki widoczne jest przede wszystkim w obrębie układu nerwowego, a zwłaszcza mózgu. Niedojrzałe, plastyczne mózgi młodzieży są szczególnie narażone na toksyczne działanie alkoholu, ale też innych używek. U nastolatków sięgających po alkohol obserwuje się istotne zmiany w budowie mózgu, dotyczące zarówno spadku liczby połączeń pomiędzy komórkami nerwowymi, jak i poważnych, często nieodwracalnych zmian w poszczególnych strukturach mózgu, takich jak kora przedczołowa czy hipokamp.
W obliczu tych konsekwencji, programy takie jak SMASHED odgrywają kluczową rolę w edukowaniu młodych ludzi o zagrożeniach związanych ze spożywaniem alkoholu.
Co w praktyce oznaczają zmiany w mózgu nastolatków wywołane alkoholem? Z jakimi konsekwencjami młodzi ludzie mogą być zmuszeni się zmagać?
Jedną z konsekwencji zbyt wczesnego sięgania po alkohol jest upośledzenie funkcji poznawczych. Regularne spożywanie alkoholu przez nastolatków może prowadzić do problemów z pamięcią, zarówno krótko-, jak i długotrwałą. Obserwuje się również trudności w koncentracji i przyswajaniu nowych informacji. Alkohol negatywnie wpływa na zdolność do nauki, zakłócając funkcje mózgu związane z przetwarzaniem informacji. Zaburza to zdolność do logicznego myślenia i rozwiązywania problemów, co jest kluczowe w procesie edukacyjnym.
Kolejnym ważnym aspektem są zaburzenia kontroli impulsów i zachowań. Alkohol może osłabiać funkcjonowanie tej części kory mózgowej, która odpowiada za kontrolę impulsów, prowadząc do zwiększonej impulsywności i podejmowania ryzykownych decyzji. W rezultacie młodzież pijąca alkohol może wykazywać zmiany w zachowaniu, takie jak agresja, konflikty z prawem i zachowania antyspołeczne.
Poruszając problem spożywania alkoholu przez nieletnich nie sposób nie wspomnieć o jednym, niezwykle ważnym fakcie. Naukowcy wskazują na bezpośrednią korelację pomiędzy wiekiem inicjacji alkoholowej a ryzykiem uzależnienia od alkoholu. Według długoterminowych badań rozpowszechnienie rozwoju uzależnienia alkoholu w ciągu całego życia, wśród dzieci sięgających po raz pierwszy po alkohol w wieku 12 lat lub wcześniej, wynosiło aż 40,6%. Odsetek ten malał do 16,6%, gdy wiek inicjacji przypadał na 18 lat, a gdy osoba rozpoczęła picie alkoholu w wieku 21 lat spadał do 10,6%.
Patrząc na ten temat przez pryzmat przebiegu choroby alkoholowej, z towarzyszącymi jej powikłaniami, odtruciami alkoholowymi czy długotrwałym procesem leczenia, powinniśmy dołożyć wszelkich starań, by uchronić dzieci i młodzież przed zgubnym wpływem alkoholu. Wszelkie programy edukacyjne, w tym także program SMASHED, są bardzo ważnym elementem profilaktyki zdrowotnej, uczącym młodych ludzi konsekwencji sięgania po tę popularną używkę.
